Ғылыми-педагогикалық қызмет 

Семинария аяқталғаннан кейін бірден 1917 жылдың шілдесінде М. Жұмабаев өзінің педагогикалық қызметін бастайды — ол ағарту алқасының құрамына кіреді. Алқаның негізгі мақсаты мектептер үшін оқулықтар дайындау (құрастыру) болды. Ол Омбыға бағынатын Орынбордағы Алашорда үкіметінің жанынан құрылды. Алқадағы жұмыс және билікке жақындық М. Жұмабаевтың сол кездегі саяси оқиғаларға араласуына алып келеді, кейіннен осы әрекеті оны өлімге әкелдіреді.

1918 жылы М. Жұмабаев бірден екі қалада (Омбы және Петропавл) жаңа жұмысты үлкен ынтамен бастайды. Большевиктер билігінің шешімі бойынша оған "Қызыл мұғалімдер" курстары деп атайтын қазақ мұғалімдерін даярлау бойынша екі жылдық курстарды басқару тапсырылады және ол олардың директоры болады. Елге педагогикалық кадрлар қажет, бұл жеткіліксіз. М. Жұмабаев ұйымдастырушылық басқару мәселелерін шешуге ғана емес, сонымен қатар практикалық педагогикалық қызметке де белсенді қатысады. Ол педагогика бойынша тыңдаушылармен сабақ өткізеді. Осы курстарда дәрістер оқу және оны педагогика бойынша монография жазу идеясына жетелейді.

1920 жылы Сібір революциялық комитеті (Омбы) қазақ Республикасында реформаларды халық арасында насихаттау жөніндегі комиссия құрады, оған М.Жұмабаев кіреді. Үгіт — насихат барысында М.Жұмабаев үлкен ағартушылық педагогикалық жұмысты жүзеге асырады. Екі жылдан кейін 1922 жылы Жұмабаев Ташкентте жаңадан құрылған Қазақ — қырғыз ағарту институтында сабақ беруге шақыру алады. Сол жылы Орынборда Қазақ ұлттық педагогика ғылымының негізін қалайтын "Педагогика" атты алғашқы теориялық жұмысы жарық көрді. Бұл сол кездегі сұраныстарды көрсететін бірегей педагогикалық шығарма. Шығарманың негізінде мұғалімдердің жұмыстары жатыр, олардың идеялары семинарияда сөзбе — сөз сіңірілген. Сонымен қатар, М.Жұмабаев "Қызыл мұғалімдер"курстарында дәрістер оқу барысында кең теориялық материалды сынап көрді.

1923 жылдан 1927 жылға дейін М.Жұмабаев Мәскеудегі Шығыс жұмысшыларының коммунистік университетінде шығыс тілдерін оқытумен айналысады, онда РСФСР Халық ағарту комиссары А. В. Луначарскийдің жеке шақыруымен жұмыс істейді. Сонымен бірге ол Түркістан АССР Үкіметі жіберген жоғары әдеби — көркемсурет институтында (ВЛХИ) оқиды. Оқытушылар жас ақынның талантына, орыс тілін жетік білуіне, А. С. Пушкиннің, М. Ю. Лермонтовтың, Н. А. Некрасовтың шығармаларын жатқа оқуға тәнті. Мағжан ВЛХИ ректоры Валерий Брюсовтың сүйікті студенті болды. Ол Мағжанның жоғары поэтикалық дарыны бар екенін байқады. 1927 жылы М. Жұмабаев Қазақстанға оралып, мұғалім болып жұмыс істейді.